Bệnh Thán Thư Trên Cây Sầu Riêng

Bệnh thán thư trên cây sầu riêng: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng trị

Bệnh thán thư là một trong những bệnh phổ biến trên cây sầu riêng, gây ra bởi nấm Colletotrichum gloeosporioides. Bệnh này ảnh hưởng đến lá, hoa, quả và cành, làm giảm năng suất cũng như chất lượng trái. Nếu không được kiểm soát kịp thời, bệnh có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho vườn cây.

Vòng đời của nấm này bao gồm các giai đoạn chính sau:

Xâm nhập: Bào tử nấm lây lan qua không khí, nước mưa, các cây bị nhiễm bệnh hoặc côn trùng, và bám vào bề mặt cây trồng. Khi gặp điều kiện ẩm ướt, bào tử nảy mầm và hình thành cấu trúc xâm nhập (appressorium) để xuyên qua lớp biểu bì của cây.
Phát triển và lây nhiễm: Nấm phát triển bên trong mô cây, gây ra các triệu chứng như đốm đen hoặc nâu trên lá, thân, hoặc quả. Trong giai đoạn này, nấm có thể tồn tại dưới dạng hoại sinh trên mô chết hoặc gây bệnh trên mô sống.
Sinh sản: Khi điều kiện môi trường thuận lợi, nấm hình thành các cấu trúc sinh sản (acervuli) chứa bào tử. Các bào tử này được phát tán để bắt đầu chu kỳ mới.
Tồn tại: Nấm có thể tồn tại trong tàn dư cây trồng hoặc trên các vật chủ phụ, chờ điều kiện thích hợp để tái phát triển

1. Nguyên nhân gây bệnh thán thư trên cây sầu riêng

Bệnh thán thư phát sinh và lây lan mạnh trong điều kiện khí hậu nóng ẩm, đặc biệt vào mùa mưa khi độ ẩm cao. Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh gồm:

Độ ẩm cao: Bào tử nấm phát triển mạnh khi môi trường có độ ẩm trên 80%.
Vườn cây rậm rạp, ít thông thoáng: Cây sầu riêng trồng dày đặc, tán lá um tùm làm giảm lưu thông không khí, tạo điều kiện cho nấm phát triển.
Vết thương trên cây: Nấm dễ xâm nhập vào mô cây qua các vết xước do côn trùng cắn phá hoặc do cắt tỉa không đúng kỹ thuật.
Sử dụng giống cây không kháng bệnh: Một số giống sầu riêng dễ nhiễm thán thư hơn những giống khác.

2. Triệu chứng bệnh thán thư trên cây sầu riêng

Bệnh có thể xuất hiện trên nhiều bộ phận của cây với các triệu chứng khác nhau:

Trên lá: Ban đầu xuất hiện các đốm nhỏ màu nâu hoặc đen, dần lan rộng thành những vùng hoại tử lớn. Lá bệnh thường bị xoăn mép, rụng sớm.
Trên hoa: Hoa bị thối và rụng, làm giảm tỷ lệ đậu trái.
Trên quả: Vết bệnh ban đầu là các đốm nâu, sau đó lan rộng, khiến phần vỏ quả bị thối và mềm. Khi bệnh nặng, quả có thể bị rụng trước khi chín.
Trên cành: Xuất hiện các vết thối, cành có thể bị khô và chết dần.

3. Cách phòng và trị bệnh thán thư trên cây sầu riêng

Biện pháp phòng bệnh

Để hạn chế sự xuất hiện và lây lan của bệnh, bà con cần áp dụng các biện pháp sau:

Chọn giống kháng bệnh: Sử dụng giống sầu riêng có khả năng chống chịu tốt với bệnh thán thư.
Vệ sinh vườn cây: Loại bỏ lá, quả và cành bị bệnh, tiêu hủy xa khu vực canh tác để tránh lây lan.
Tạo môi trường thông thoáng: Cắt tỉa cành hợp lý giúp cây có đủ ánh sáng và giảm độ ẩm trong tán cây.
Bón phân cân đối: Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt là kali và canxi để tăng sức đề kháng cho cây.
Hạn chế tưới nước vào buổi tối: Nên tưới vào sáng sớm để cây nhanh ráo nước, giảm độ ẩm cho lá và quả.

Biện pháp trị bệnh

Nếu cây bị nhiễm bệnh, cần áp dụng các phương pháp sau:

Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật: Phun các loại thuốc gốc đồng hoặc thuốc chứa hoạt chất Mancozeb, Propineb để kiểm soát nấm.
Phun chế phẩm sinh học: Các chế phẩm chứa vi sinh vật có lợi như Bacillus subtilis có tác dụng kiểm soát bệnh mà không gây hại cho môi trường.
Cắt tỉa phần bị bệnh: Loại bỏ bộ phận nhiễm bệnh để tránh lây lan.

4. Kết luận

Bệnh thán thư gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cây sầu riêng nếu không được phát hiện và kiểm soát kịp thời. Việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa và điều trị đúng cách sẽ giúp bảo vệ vườn cây, duy trì năng suất cũng như chất lượng quả. Để cây sầu riêng phát triển tốt, bà con cần thường xuyên theo dõi và có kế hoạch chăm sóc hợp lý.

Sources: