Phân trùn đất (hay còn gọi là phân trùn quế) là một loại phân hữu cơ tự nhiên cực kỳ giàu dinh dưỡng và thân thiện với môi trường. Nó được tạo ra từ chất thải của trùn quế sau khi tiêu hóa các chất hữu cơ như phân bò, rác thực vật, vỏ trái cây…
Dưới đây là những công dụng nổi bật của phân trùn đất đối với cây trồng:
- Cung cấp dinh dưỡng dễ hấp thụ: Giàu đạm, lân, kali, canxi, magie, sắt và các vi lượng khác giúp cây phát triển toàn diện.
- Cải tạo đất: Làm đất tơi xốp, tăng khả năng giữ nước và thoát nước, cải thiện cấu trúc đất.
- Tăng sức đề kháng cho cây: Chứa hệ vi sinh vật có lợi giúp ức chế nấm bệnh, tăng khả năng chống chịu với điều kiện bất lợi.
- Ổn định pH đất: Nhờ chứa acid humic và fulvic, phân trùn giúp cân bằng độ chua của đất.
- An toàn và bền vững: Không gây ô nhiễm, không cần ủ hoai, cây có thể hấp thụ ngay sau khi bón.
Phân trùn đất phù hợp với hầu hết các loại cây: từ rau ăn lá, cây ăn trái đến hoa kiểng và cây công nghiệp. Nếu bạn đang trồng cây tại nhà hay làm nông nghiệp hữu cơ, đây là một lựa chọn tuyệt vời cho bà con nhà nông.
Thành phần hóa học cơ bản
| Chất dinh dưỡng | Tỷ lệ ước tính | Vai trò đối với cây trồng |
|---|---|---|
| Đạm (N) | 1.5–2.5% | Tăng trưởng thân, lá, giúp cây phát triển nhanh |
| Lân (P₂O₅) | 1.2–2.2% | Phát triển rễ, tăng khả năng ra hoa, đậu quả |
| Kali (K₂O) | 1.0–2.0% | Tăng sức đề kháng, giúp cây cứng cáp |
| Canxi, Magie, Sắt | Vi lượng | Cân bằng dinh dưỡng, hỗ trợ quang hợp và trao đổi chất |
| Acid humic & fulvic | Có | Cải tạo đất, tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng |
| Vi sinh vật có lợi | Rất phong phú | Ức chế nấm bệnh, cải thiện hệ sinh thái đất |
| pH | 6.5–7.5 (trung tính) | Phù hợp với hầu hết cây trồng |
Ngoài ra, phân trùn còn chứa enzyme, hormone sinh trưởng tự nhiên như auxin, gibberellin và cytokinin, giúp cây phát triển khỏe mạnh và tăng khả năng chống chịu.
Phân trùn đất có thể sử dụng ở hầu hết các giai đoạn sinh trưởng của cây, nhưng để đạt hiệu quả tối ưu, bạn nên bón vào những thời điểm sau:
🌱 Giai đoạn bón lót (trước khi trồng)
- Trộn phân trùn vào đất trước khi gieo hạt hoặc trồng cây con.
- Giúp cải tạo đất, tăng độ tơi xốp và cung cấp vi sinh vật có lợi.
🌿 Giai đoạn cây con và phát triển thân lá
- Bón bổ sung quanh gốc để cung cấp đạm, lân, kali và vi sinh vật giúp cây phát triển nhanh, khỏe mạnh.
🌸 Giai đoạn ra hoa, đậu quả
- Bón trước giai đoạn này khoảng 1–2 tuần để cây hấp thu dinh dưỡng kịp thời.
- Giúp tăng tỷ lệ đậu hoa, nuôi quả tốt hơn.
🍎 Giai đoạn nuôi quả và trước thu hoạch
- Bón nhẹ để tăng chất lượng quả, màu sắc và hương vị.
- Tránh bón quá nhiều sát ngày thu hoạch để đảm bảo an toàn thực phẩm.
🌾 Sau thu hoạch
- Bón để phục hồi cây, kích thích ra rễ mới và chuẩn bị cho vụ sau.
Ngoài ra, nên bón vào sáng sớm hoặc chiều mát, tránh lúc trời mưa để hạn chế rửa trôi vi sinh vật có lợi
Loài trùn phổ biến và hiệu quả nhất để nuôi lấy phân là trùn quế (Eisenia fetida), còn gọi là giun đỏ California. Đây là loài trùn chuyên dùng trong nuôi công nghiệp để sản xuất phân hữu cơ vì những lý do sau:
- Khả năng tiêu hóa nhanh: Trùn quế ăn rất khỏe, tiêu hóa nhanh và tạo ra lượng phân lớn trong thời gian ngắn.
- Sinh sản mạnh: Một cặp trùn có thể sinh ra hàng trăm con trong vài tháng, giúp mở rộng quy mô nuôi dễ dàng.
- Thích nghi tốt: Chúng sống tốt trong môi trường ẩm, tối, và có thể ăn nhiều loại chất hữu cơ như phân bò, rau củ thừa, bã cà phê, giấy vụn…
- Phân trùn chất lượng cao: Giàu dinh dưỡng, chứa nhiều vi sinh vật có lợi, enzyme và hormone sinh trưởng tự nhiên.
Ngoài trùn quế, một số loài khác như trùn đất (Pheretima) hay trùn compost (Perionyx excavatus) cũng được nuôi, nhưng phổ biến và dễ nuôi nhất vẫn là trùn quế.
Sources:
– https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/eisenia-fetida
– https://urbanwormcompany.com/guide-to-red-wigglers-eisenia-fetida-composting-worm/
– https://www.scholarsresearchlibrary.com/articles/a-review-on-earthworm-esienia-fetida-and-its-applications.pdf
– https://en.wikipedia.org/wiki/Vermicompost